Là một sản phẩm protein mới, thịt nhân tạo ngày càng phổ biến hơn. Xu hướng này chỉ là tạm thời hay sẽ tiếp tục và phát triển thành mối đe dọa lớn đối với ngành chăn nuôi gia cầm?
Xu hướng giảm lượng thịt
Mặc dù lượng tiêu thụ thịt gia cầm được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong 10 năm tới, nhưng nhiều sản phẩm thịt nhân tạo cũng đang chiếm vị trí thống trị trong các siêu thị và cửa hàng tạp hóa, và doanh số của chúng đang tăng lên mỗi ngày. Trên toàn cầu, không có sự mâu thuẫn giữa tăng trưởng dự kiến của ngành công nghiệp thịt gia cầm và thịt nhân tạo. Tuy nhiên, người tiêu dùng ngày càng chuộng thịt nhân tạo khiến các công ty gia cầm cảnh giác hơn về nguy cơ mất thị phần.
Tốc độ tăng trưởng tiêu thụ thịt ở các thị trường phát triển đang bị chậm lại
Tại các thị trường phát triển với mức tiêu thụ thịt cao nhất, tốc độ tăng trưởng tiêu thụ thịt dự kiến sẽ chậm lại. Trên thực tế, ở nhiều quốc gia có thu nhập cao, nhiều nhà sản xuất đã cam kết phát triển thêm thịt nhân tạo.
Không có gì ngạc nhiên khi với sự xuất hiện của hàng loạt doanh nghiệp “phi nông nghiệp” – “chăn nuôi không cần trang trại”; nhiều sản phẩm thịt nhân tạo đã được đưa vào thị trường Bắc Mỹ. Ví dụ, Beyond Meat có trụ sở tại Los Angeles đã đưa sản phẩm của mình đến gần 112.000 cửa hàng bán lẻ và dịch vụ nấu ăn ở 85 quốc gia / vùng lãnh thổ chỉ trong 10 năm. Eat Just là công ty có bề dày lịch sử chưa đầy 10 năm, cũng đã thành lập “đế chế trứng nhân tạo” tại San Francisco, với tốc độ tăng trưởng đều đặn hàng năm lên tới 1,2 tỷ đô la Mỹ.
Thị trường Bắc Mỹ: nhiều công ty sản xuất thịt nhân tạo phất lên
Thị trường Bắc Mỹ – nơi phần nhiều cư dân có thu nhập cũng như lượng tiêu thụ thịt đều ở mức cao đang chứng kiến sự phất lên của các công ty sản xuất thịt nhân tạo. Người Bắc Mỹ có thể ăn nhiều loại thực phẩm từ thực và động vật; dường như ít có xu hướng ăn chay linh hoạt. Tóm lại, đây là một thị trường rộng lớn dành cho những người tiêu dùng có thu nhập cao; những người có thể dễ dàng bị thuyết phục để thay đổi thói quen ăn uống của họ.
Ở Mỹ Latinh, người tiêu dùng có xu hướng theo một chế độ ăn chay linh hoạt; có nghĩa là họ không phải bỏ qua thịt. Trừ thịt ở Trung Đông và Bắc Phi; ngoại trừ cá. Ấn Độ hoàn toàn khác với tất cả các thị trường nêu trên; 22% người ăn chay ở Ấn Độ trộn trứng; sữa và 15% người ăn chay không ăn thức ăn động vật.
Đồng thời, nhiều người tiêu dùng ở châu Âu gần đây đã giảm tiêu thụ thịt của họ. Chỉ có ba quốc gia châu Âu có mức tiêu thụ thịt cao nhất; bao gồm Serbia, Hungary và Nga. Theo một cuộc khảo sát do Đại học Bath ở Anh và Đại học Burgundy ở Đức thực hiện; chỉ 45% trong số 1.000 người tiêu dùng ăn thịt mỗi ngày. Do đó, một bộ phận lớn người tiêu dùng đã chuyển sang ăn chay hoặc giảm tiêu thụ thịt. Ở Pháp, 62% người dân ăn thịt mỗi ngày; và 26% đã chuyển sang chế độ ăn chay linh hoạt. Ngoài ra, hầu hết những người ăn thịt hàng ngày đều có kế hoạch giảm lượng thịt ăn trong vài năm tới.
Liệu thịt gia cầm có khó bị thay thế?
Nhiều nhân tố khiến thịt nhân tạo được ưa chuộng. Nhưng 3 nguyên nhân chính là: tốt cho sức khỏe; đảm bảo các tiêu chí phúc lợi động vật và thân thiện môi trường. Christopher Bryant, Khoa tâm lý học; Ðại học Bath tại Anh cho rằng; nhu cầu tiêu thụ các loại thịt nhân tạo như thịt sản xuất trong phòng thí nghiệm; và thịt có thành phần thực vật sẽ ngày càng tăng cao; vì nhiều người dân trên toàn thế giới đang giảm ăn thịt; vì mục đích bảo vệ môi trường và nhân đạo.
Tương lai người tiêu dùng sẽ ưu tiên thực phẩm chay?
Công ty nghiên cứu thị trường Mintel lại tin rằng; chỉ 10 năm nữa, người tiêu dùng trên toàn cầu sẽ ưu tiên các thực phẩm chay trong khẩu phần ăn hàng ngày; để đảm bảo lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa sẽ đặt một dấu chấm hết đối với sản phẩm thịt từ động vật. Hiện, tỷ lệ người ăn thuần chay tương đối nhỏ. Như tại Mỹ, chỉ 8% người lớn tuổi theo chế độ ăn này. Bằng nỗ lực mô phỏng hương vị và kết cấu; các hãng sản xuất đang cho ra đời các loại protein nhân tạo giống hệt thịt; để phục vụ các đối tượng khách hàng theo chế độ ăn chay linh hoạt hoặc chế độ ăn thông thường.
Ðầu năm 2020, Mintel thống kê lượng người tiêu dùng Anh ăn thực phẩm không có thành phần thịt tăng từ 50% vào năm 2017 lên 65% vào năm 2019. Ðồng thời, doanh số mặt hàng thực phẩm không có thành phần thịt tại Anh đã tăng 40% từ năm 2014; và đạt mức 816 triệu bảng Anh vào năm 2019. Dự kiến tới năm 2024; con số này sẽ tăng lên 1,1 tỷ bảng Anh.
Thịt gia cầm nhân tạo được kỳ vọng phổ biến hơn trong tương lai
Tuy nhiên, cho đến nay; các hãng sản xuất thịt nhân tạo mới chỉ tập trung phát triển các sản phẩm thay thế thịt bò và heo; vì thay thế thịt gia cầm khó hơn rất nhiều. Tháng 10 vừa qua, chuỗi nhà hàng gia cầm Nando tuyên bố ra mắt sản phẩm thịt gia cầm nhân tạo đầu tiên The Great Imitator có hương vị; và hình dáng gần giống fillet ức gà peri-peri của hãng này. Nhưng người tiêu dùng đánh giá; sản phẩm này kém xa thịt gà thật.
Hiện, thịt nhân tạo chỉ chiếm xấp xỉ 1% tổng doanh số mặt hàng thịt toàn cầu. Theo Barclays Research và con số này được kỳ vọng tăng 10 lần vào cuối thập kỷ; trị giá 140 triệu USD. Tuy nhiên, đối với nhiều người tiêu dùng; thịt nhân tạo vẫn là sản phẩm thực phẩm tương đối đắt đỏ; được chế biến quá phức tạp và chứa nhiều thành phần. Ngoài ra, các quy định quản lý và dán nhãn sản phẩm này vẫn chưa được thống nhất. Có lẽ, mối đe dọa lớn nhất từ phía các sản phẩm thịt nhân tạo đối với ngành gia cầm đó chính là khả năng của ngành hàng thịt nhân tạo trong việc quảng bá thành công sản phẩm; chứ không phải chất lượng của sản phẩm đã cuốn hút người tiêu dùng.
Trích dẫn từ Tapchigiacam.vn
Phạm Ngân
