Bệnh cầu trùng là một bệnh ký sinh trùng do đơn bào lớp nguyên sinh động vật (protozoa) gây ra. Bệnh có tốc độ lây lan nhanh và gây những ảnh hưởng nghiêm trọng đến bồ câu nuôi.
Nguyên nhân
Bệnh do ký sinh trùng đơn bào thuộc giống Eimeria gây ra. Đây là những ký sinh trùng nội bào thiết yếu có vòng đời phức tạp, bao gồm cả giai đoạn hữu tính và vô tính. Ở gia cầm, Eimeria ảnh hưởng đến đường ruột, làm cho nó dễ mắc các bệnh khác (viêm ruột hoại tử) và giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ quan.
Đặc điểm dịch tễ
Cơ chế hoạt động: Sau khi thức ăn và nước uống vào đường tiêu hóa của chim bồ câu, tính nhạy cảm với cầu trùng sẽ phát triển và ký sinh ở thành ruột non và ruột kết của chim bồ câu. Tại đây, ký sinh trùng sẽ hút chất dinh dưỡng làm bồ câu gầy, yếu, giảm tăng trọng, gây tổn thương niêm mạc ruột, bong tróc nhung mao ruột, gây viêm ruột do bội nhiễm vi khuẩn thứ phát do E. coli, Salmonella và các vi khuẩn khác. Trong trường hợp nghiêm trọng, chim bồ câu có thể bị viêm ruột và chảy máu.
Đối tượng cảm nhiễm: Bệnh thường xuất hiện ở bồ câu 1 – 4 tháng tuổi.
Bệnh lây truyền
Bệnh lây qua đường tiêu hóa. Bồ câu bị nhiễm cầu trùng hoặc bồ câu đã khỏi bệnh nhưng vẫn mang cầu trùng thì xử lý trứng cầu trùng trong phân trên nền chuồng là nguồn truyền bệnh trong trại. Trứng cầu trùng ở đáy lồng có thể làm ô nhiễm thức ăn và nước, khi bồ câu nhặt thức ăn có chứa trứng cầu trùng sẽ xâm nhập vào ruột và gây bệnh. Ví dụ, cuối mùa xuân sang mùa hè hoặc mùa thu sang mùa đông. Tuy nhiên, ở những trang trại bị ô nhiễm và không đảm bảo vệ sinh, dịch bệnh có thể xảy ra quanh năm.
Triệu chứng
Khi nhiễm bệnh, bồ câu thường phát triển chậm và gầy, yếu, xuất hiện thêm các triệu chứng như ỉa phân lỏng, có nhiều dịch nhày, đôi khi phân có máu do xuất huyết niêm mạc ruột. Bồ câu bị bệnh nặng có thể chết do ỉa chảy và kiệt sức.
Điều trị bệnh
Bệnh cầu trùng có thể ghép vi khuẩn đường ruột (E.coli hoặc Salmonella…) cho nên cần điều trị cả 2 bệnh này cùng lúc. Thực hiện các biện pháp điều trị theo phác đồ sau:
Pharticoc-plus, 10 g/7 lít nước, liên tục 3 ngày, nghỉ 2 ngày rồi cho uống tiếp 2 ngày; Hoặc Pharm-cox G, 1 ml/lít nước uống, liên tục 48 giờ hoặc 3 ml/lít nước uống, 8 giờ/ngày, liên tục 2 ngày để diệt cầu trùng.
Cùng đó, cho bồ câu uống kèm một trong các loại kháng sinh sau: Oracin-pharm (1 ml/1,5 – 2 lít nước uống); Pharcolivet, Ampi-coli pharm (10 g/2,5 lít nước); Pharmequin, Pharamox G, Gatonic-plus (1 g/lít nước uống)… liên tục trong 3 – 5 ngày.
Cách phòng bệnh hiệu quả
Thực hiện tốt các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi. Nhập giống bồ câu từ các cơ sở giống an toàn về bệnh cúm và các bệnh truyền nhiễm. Người nuôi nên nuôi cách ly bổ câu mới nhập trại ít nhất trong 2 tuần đầu; nếu thấy đàn chim vẫn hoàn toàn khỏe mạnh; không có biểu hiện dịch bệnh mới nhập vào khu vực chăn nuôi.
Tiêm vaccine phòng bệnh. Vệ sinh, quét dọn hàng ngày đối với các dãy chuồng; khu vực xung quanh chuồng và các lối đi. Định kỳ phun thuốc sát trùng (Chlorine 3%, Formol 2%) 2 tuần/lần đối với toàn bộ khu trại; chuồng nuôi kể cả khu vực đệm lót.
Thức ăn đảm bảo chất lượng, nước uống sạch sẽ. Nếu đàn bồ câu có nguy cơ bị bệnh về đường tiêu hóa; người nuôi có thể dùng tỏi với liều 5 g/kg trọng lượng để phòng bệnh và nâng cao sức đề kháng.
Bổ sung men tiêu hóa, vitamin, chế phẩm vi sinh vào thức ăn; nước uống cho đàn chim để tăng đề kháng.
Trích dẫn từ Tapchigiacam.vn
Phạm Ngân
