Ngành thú y đang đối mặt với vô vàn khó khăn sau khi sáp nhập hệ thống. Cục trưởng cục thú y chỉ ra những bất cập trong công tác quản lý hiện nay.
Mới đây, trong buổi làm việc với Bộ nội vụ, ông Phạm Văn Đông, Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN-PTNT) đã có phát biểu đáng chú ý. Theo ông, hiện nay cả nước có 7/63 tỉnh, thành phố đã sáp nhập Chi cục Thú y cấp tỉnh với các đơn vị khác. 36/63 tỉnh, thành phố đã sáp nhập trạm thú y cấp huyện (trực thuộc Chi cục cấp tỉnh) với các đơn vị khác. 6.411 người người làm công tác thú y tại cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã bị cắt giảm, nghỉ việc.
Điều này đã gây ra biến động lớn, khiến ngành thú y đối mặt với nhiều khó khăn nhất định.
Những bất cập trong ngành thú y
Chưa có văn bản quản lý chuyên ngành thú y
Tính đến hiện tại, chưa có văn bản pháp luật nào về việc quản lý chuyên ngành thú y. Điều này gây ra khó khăn đối với các tổ chức.
Công tác phòng chống dịch bệnh chưa chặt chẽ
Hiện nay công tác giám sát, phát hiện bệnh, báo cáo dịch bệnh bị chậm trễ. Nhiều nơi còn không thực hiện điều này. Các địa phương không còn lực lượng thú y để tổ chức phòng, chống dịch bệnh. Điều này khiến cho dịch bệnh thường lây lan rộng, dây dưa, kéo dài. Vì thế gây tổn thất hàng nghìn tỷ đồng.
Trong năm 2019, chỉ tính riêng bệnh Dịch tả lợn Châu Phi đã gây tổn thất trên 13.000 tỷ đồng. Ngoài ra, còn có các dịch bệnh khác cực kỳ nguy hiểm. Đó là cúm gia cầm, dại, lở mồm long móng, tai xanh gia tăng mạnh. Chưa kể đến, dịch bệnh viêm da nổi cục đang hoành hành tại 16 tỉnh, thành phố. Có đến hàng nghìn trâu bò mắc bệnh, buộc phải tiêu hủy.
Bên cạnh đó, nguy cơ các dịch bệnh lây lan sang người gia tăng mạnh. Dịch bệnh cúm gia cầm tăng gần 3 lần so với năm 2019. Bệnh dại dẫn đến gần 100 người chết mỗi năm. Mỗi năm người dân đã phải bỏ ra ít nhất gần 1.000 tỷ đồng để điều trị, tiêm vacxin phòng bệnh dại.
Ngành thú y cần nâng cao công tác kiểm dịch
Ba là khó khăn trong công tác kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật. Hiện nay các địa phương đang thiếu hụt nhiều kiểm dịch viên động vật để thực hiện các nhiệm vụ kiểm dịch theo quy định của Luật Thú y, ảnh hưởng lớn đến việc kiểm soát vận chuyển động vật, sản phẩm động vật, gây mất an toàn thực phẩm và gia tăng nguy cơ dịch bệnh.
Ông Phạm Văn Đông cho hay: “Do địa bàn rộng, có nhiều đường ngang, ngõ tắt sang các địa phương khác nên công tác kiểm soát việc vận chuyển động vật gặp nhiều khó khăn hoặc không thực hiện được. Ngoài ra, khi dịch bệnh xảy ra cần thành lập các trạm, chốt kiểm dịch nhưng do không có nhân viên thú y tham gia, dẫn đến khó hoặc không thực hiện được các biện pháp chống dịch”.
Bốn là những khó khăn trong công tác kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y. Chi cục Chăn nuôi và Thú y không thể uỷ quyền thực hiện kiểm soát giết mổ cho cấp huyện, do các trung tâm dịch vụ nông nghiệp không thuộc quản lý trực tiếp của Chi cục.
Các trung tâm dịch vụ nông nghiệp vẫn sử dụng mẫu dấu kiểm soát giết mổ không đúng theo quy định, thiếu nhân viên thú y, làm ảnh hưởng rất lớn đến công tác quản lý kiểm soát giết mổ và vệ sinh an toàn thực phẩm tại địa phương.
Việc kiểm soát giết mổ cũng không có đủ nguồn nhân lực để thực hiện, hiện nay chỉ kiểm soát được 30% trong tổng số 27.700 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ.
Chưa có chính sách quản lý thuốc thú y
Công tác quản lý thuốc thú y chưa triệt để. Nhiệm vụ kiểm soát điều kiện buôn bán thuốc thú y tại các cửa hàng thuốc thú y hiện đang bị bỏ ngỏ. Rất nhiều loại thuốc thú y không có trong Danh mục được phép lưu hành vẫn được bán tràn lan.
Ngành thú y đang không theo đúng quy định tại Luật Thú y. Các đối tác thương mại sang kiểm tra, thanh tra không thấy thực hiện theo quy định. Bởi thế, chưa có các biện pháp quản lý, thậm chí dừng nhập khẩu động vật, sản phẩm động vật từ Việt Nam.
Tạm kết
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến khẳng định. Ngành thú y đang đứng trước khó khăn lớn. Dịch tả lợn Châu Phi vừa qua đã làm chết 6 triệu con. Điều này khiến các nông hộ chịu thiệt hại nặng nề. Trong thời gian tới, cần có giải pháp tốt để thúc đẩy ngành thú y trong nước.
